Σε πείσμα των καιρών: naftotopos.gr

Γράφει ο Αθανάσιος Γιαννίκος                                                                                                                                                                 

Είναι γνωστό πως η Ελλάδα υπήρξε μια από τις χώρες με την  μεγαλύτερη Ναυτική Παράδοση. Kατά τους προηγούμενους αιώνες, το Ελληνικό παραδοσιακό ξύλινο σκάφος, υπήρξε, ο πρεσβευτής του πολιτισμού αλλά κυρίως της Ελληνικής Ναυτοσύνης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Μέσα από την πολυμορφία των τύπων των σκαριών, την ιστιοφορία τους, την ξυλόγλυπτη διακόσμηση και  την χρωματική τους απόδοση, προβαλλόταν η ναυτική ικανότητα και ο χαρακτήρας του Έλληνα Ναυτικού αλλά και η σχέση του με την θάλασσα.

Οι καραβομαραγκοί μας, δεν αντιμετώπιζαν το «σκάρωμα» κάθε πλοίου ως  ψυχρή κατασκευή ενός εργαλείου  αλλά πλέον της μυϊκής τους δύναμης, κατέθεταν και μέρος της ψυχής τους, δίνοντας ζωή σε μια σειρά άψυχα μαδέρια. Τα στολίδια πάνω σε κάθε σκαρί ξυλόγλυπτα διακοσμητικά, μπορεί να ήσαν «άχρηστα» ναυπηγικά, αλλά άκρως απαραίτητα προκειμένου να εκφραστεί η τέχνη το μεράκι και η προσωπικότητα του ναυπηγού.

Δυστυχώς όμως αυτά ανήκουν στο παρελθόν. Η εξέλιξη μηχανών και σκαφών, μοιραία έφερε τον μαρασμό του Παραδοσιακού σκαριού, «σβήνοντας τα πανιά από κάθε ορίζοντα». Κι αυτό που πικραίνει στις μέρες μας είναι η έλλειψη ζωντανών μαρτυριών -ξύλινων σκαφών,  που να θυμίζουν ότι έχουμε και διατηρούμε ναυτική παράδοση. Τα 1-2 ξύλινα σκάφη που διατηρεί η πολιτεία ως μουσειακά εκθέματα και οι μετρημένες ιδιωτικές πρωτοβουλίες, είναι πολύ λίγα για  να μεταφέρουν στους επόμενους την ναυτικό μας παρελθόν.
Ωστόσο, αυτό που ίσως τελικά απομένει σε όσους αγαπούν το Ελληνικό Παραδοσιακό σκαρί  και επιθυμούν την διατήρηση του, είναι να το αναπαριστούν. Στις μέρες μας, που όλα έχουν απαγορευτικό κόστος και η κατασκευή ενός πραγματικού σκαριού φαντάζει εξωπραγματική, την εναλλακτική λύση έρχεται να δώσει ο μοντελισμός. Διαθέτοντας μόνο αγάπη και μεράκι, ο καθένας μπορεί να συμβάλει στη θύμηση της ναυτικής μας κληρονομιάς, κατασκευάζοντας κάποιο ομοίωμα σκαριού.

Σήμερα λοιπόν που η αναφορά στο παρελθόν και τις παραδόσεις της χώρας μας, φαίνεται από πολλούς, ετεροχρονισμένη και ανεδαφική, υπάρχει μια μικρή ομάδα ανθρώπων, όπου σε πείσμα των συνθηκών,  προσπαθεί να  διατηρήσει ζωντανή την Ναυτική μας κληρονομιάς .
Πρόκειται για την ομάδα του διαδικτυακού τόπου www.naftotopos.gr . Ο χώρος συστάθηκε πριν μερικά χρόνια  από ναυτομοντελιστές, όπου σαν άλλοι καραβομαραγκοί, επιχειρούν την διάσωσης της ξυλοναυπηγικής τέχνης και τον  χαρακτήρα του Ελληνικού σκαριού, μέσα από την κατασκευή και την προβολή μοντέλων πλοίων.

Επεκτεινόμενος συνεχώς, ο χώρος φιλοξενεί αυξανόμενη έκθεση ναυτικών μοντέλων, Αρχαίων και Παραδοσιακών σκαριών, δημοσιεύματα-μελέτες και άρθρα για την Ελληνική Ναυτική παράδοση και συνδέσμους με κάθε άλλη σχετική πηγή. Διαθέτει ικανό αρχείο σχεδίων ναυτικών μοντέλων κι έχει συστήσει και σχετικό forum, όπου εμπειρότεροι μοντελιστές βοηθούν-συμβουλεύουν νεότερους.

Εντυπωσιακό και Μοναδικό το φωτογραφικό αρχείο της σελίδας, με περισσότερες από 2500 παλιές φωτογραφίες σκαφών ταξινομημένων σε τύπο γάστρας και ιστιοφορίας. Η δημιουργία του δεν έχει εμπορικό χαρακτήρα, παρά μόνο την διατήρηση και διάθεση κάθε είδους τεκμηριωμένης πληροφορίας, σχετική με την Ελληνική παραδοσιακή ναυπηγική και είναι ελεύθερα προσβάσιμος σε κάθε έναν που ανιδιοτελώς συμμερίζεται τον ενθουσιασμό και τις ίδιες ευαισθησίες.