Επιμέλεια ελεύθερης απόδοσης από το πρωτότυπο κείμενο (ιστοσελίδα του Royal Navy): Αναστάσης Παπαδάκης, πτυχιούχος Α.Σ.Ο.Ε.Ε., Μέλος ΕΛ.Ι.Ν.ΙΣ

Σαν σήμερα πριν 75 χρόνια σοβιετικοί στρατιώτες εισέρχονται στην μικρή πολωνική πόλη Oswiecim και φέρνουν στο φως εγκλήματα που όμοια τους δεν έχουν ξανά υπάρξει. Σήμερα η 27η Ιανουαρίου είναι διεθνώς η ημέρα μνήμης του ολοκαυτώματος και παραπάνω από δύο εκ. άνθρωποι αποτίουν φόρο τιμής επισκεπτόμενοι το Auschwitz I, το πρώτο στρατόπεδο συγκέντρωσης, με το διαβόητο σύνθημα «Η εργασία ελευθερώνει» στην κυρία είσοδο, και το παρακείμενο στρατόπεδο εξόντωσης Auschwitz II, του οποίου οι σιδηροδρομικές γραμμές και οι πύλη έχουν γίνει το σύμβολο της γενοκτονίας. Σχεδόν άγνωστη είναι η ιστορία των ναυτών του Auschwitz. Τουλάχιστον ένας ναύτης του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού (R.N) σκοτώθηκε από τους Ναζί σε αυτό το εργοστάσιο θανάτου ενώ ένας χειρουργός του R.N κατάφερε να βγει ζωντανός από την κόλαση του στρατοπέδου.

 

Τρία μίλια ανατολικά του Auschwitz βρισκόταν το εργοστάσιο χημικών I. G. Farben για την παραγωγή συνθετικού καουτσούκ. Το εργατικό του δυναμικό ήταν φυλακισμένοι από το γειτονικο στρατόπεδο Auschwitz III (Buna-Monowitz) και ανάμεσα στους κρατούμενους-εργάτες ήταν και Βρετανοί αιχμάλωτοι πολεμου. Οι Ναζί επιχειρηματολογουσαν ότι επειδή το καουτσούκ έχει και μη στρατιωτικές χρήσεις και ως εκ τούτου η εργασία των παραπάνω δεν αποτελούσε παραβίαση του διεθνούς δικαίου.

 

Ο ναύτης Raymond Young ήταν ένας από τους 213 κρατούμενους του αντιτορπιλικού HMS Bedouin που βυθίστηκε προστατεύοντας νηοπομπή που κατευθυνόταν προς την Μάλτα τον Ιούνιο του 1942. Οι επιζήσαντες του HMS Bedouin αιχμαλωτίστηκαν αρχικά από τους Ιταλούς αλλά μετά την συνθηκολόγηση της Ιταλίας το 1943 περιήλθαν υπό γερμανική κράτηση και κατέληξαν σε διάφορα στρατόπεδα είτε στην Γερμανία είτε στις κατεχόμενες από αυτή περιοχές. Ο Raymond Young κατέληξε στο Monowitz. Λίγα είναι γνωστά για τον ναύτη πέραν του ότι καταγόταν από το παραθαλάσσιο θέρετρο Skegness όπου και κατοικούσαν οι γονείς του.

Άλλοι συγκρατούμενοι του έχουν αφήσει μαρτυρίες για φρικτές συνθήκες διαβίωσης και στα βασανιστήρια που τους υπέβαλαν οι δεσμώτες τους, όπως: ξυλοδαρμοί για το παραμικρό παράπτωμα και κυρίως για την παροχή οποιασδήποτε βοήθειας προς τους εβραίους κρατούμενους του στρατοπέδου όπως, η παροχή τροφής από τα δέματα που λάμβαναν μέσω του Ερυθρού Σταύρου οι αιχμάλωτοι ναύτες. Ο λοχίας Arthur Dodd συγκρατούμενος του Raymond Young αναφέρει ότι, όλοι οι Βρετανοί αιχμάλωτοι στο στρατόπεδο έκαναν ότι μπορούσαν για να παρενοχλούν τους Ναζί ενώ παράλληλα έδειχναν μεγάλη περιφρόνηση απέναντι τους καθώς ένοιωθαν σαν να πολεμούσαν πίσω από τις γραμμές του εχθρού. Ο Dodd ήταν στο ίδιο καταφύγιο με τον Young, στις 20 Αυγούστου 1944 κατά την διάρκεια μιας αμερικανικής αεροπορικής επιδρομής στο παρακείμενο εργοστάσιο καουτσούκ που έπληξε και το στρατόπεδο. Μια από τις εκρήξεις έδωσε το τέλος στη ζωή 38 Βρετανών αιχμαλώτων, συμπεριλαμβανομένου και του Raymond Young, ο οποίος αργότερα ετάφη στο Κοινοπολειτιακό Στρατιωτικό Νεκροταφείο της Κρακοβίας. Στον τάφο του αναγράφεται “Resting here where are no shadows” / «Ανάπαυση όπου δεν πέφτουν σκιές».

 

Karl Sperber

Ένας άλλος κρατούμενος ήταν ο Karel Sperber, ήταν εβραίος ιατρός τσεχικής καταγωγής που διέφυγε στο Ηνωμένο Βασίλειο όταν κατέλαβαν την Τσεχία οι Ναζι και κατατάχθηκε στο R.N προσφεροντας τις υπηρεσίες σαν ιατρός χειρούργος. Ο τριαντάχρονος Sperber βρισκόταν στο εμπορικο πλοίο SS Automedon, όταν αυτο βυθίστηκε από το γερμανικό επίτακτο οπλισμένο εμπορικό πλοίο Atlantis. Παρότι αιχμάλωτος πολέμου, οδηγήθηκε στο Auschwitz το 1942, όπου εξαναγκάστηκε να δουλεύει στα πειράματα του διαβόητου Josef Mengele, πριν μεταφερθεί στο Monowitz. «Όλες οι εθνικότητες οδηγούνταν στον θάνατο και κάθε τρόπος εκτέλεσης χρησιμοποιούταν» αναφέρει ο Sperber. «Είδα χιλιάδες αθώους, κυρίως εβραίους να οδηγούνται στον θάνατο, είτε με τη χρήση κυανίου, με απαγχονισμό, πυροβολισμό ή λογχισμό. Είδα σωρούς από πτώματα τέσσερα μέτρα σε ύψος. Το Auschwitz ήταν μια κόλαση». Σημαδεμενος με τον αριθμό 82.512 στον αριστερό του βραχίονα, δεν απελευθερώθηκε από τον Κόκκινο Στρατό, καθως οι υγιείς κρατούμενοι υποχρεώθηκαν να μετακινηθούν δυτικά ώστε να μην πέσουν στα χέρια του εχθρού. Ο Karel Sperber επέζησε του «ταξιδιού» αλλά χιλιάδες άλλοι όχι. Αργότερα υποχρεώθηκε να εργαστεί στο κρεματόριο του Buchenwald στην κεντρική Γερμανία από όπου δραπέτευσε και τελικά απελευθερώθηκε από Αμερικανούς στρατιώτες την Απρίλιο του 1945. Οι μαρτυρίες του χρησιμοποιήθηκαν αργότερα κατά στη δίκη της Νυρεμβέργης, όπου δικάστηκαν οι Ναζί εγκληματίες πολέμου. 

Πηγή: https://www.royalnavy.mod.uk/newsandlatestactivity/news/2020/january/27/200127-holocaustmemorialday