Παρουσίαση του βιβλίου “Ελληνικοί Πέτρινοι Φάροι” του Γήση Παπαγεωργίου

Του Γιώργου Κανάκη, μέλους του ΕΛ.Ι.Ν.ΙΣ.

Στις 4 Οκτωβρίου 2019, στο φιλόξενο και συνάμα εμβληματικό χώρο του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη στον Πειραιά πραγματοποιήθηκε με μέριμνα του Ελληνικού Ινστιτούτου Ναυτικής Ιστορίας (ΕΛ.Ι.Ν.ΙΣ.) η παρουσίαση του Βιβλίου «Ελληνικοί Πέτρινοι Φάροι» του Γήση Παπαγεωργίου, η έκδοση του οποίου έγινε με την ευγενική χορηγία του παραπάνω Ιδρύματος.

Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο και παρατηρώντας τις ζωγραφικές απεικονίσεις των φάρων, ως δια μαγείας βρεθήκαμε στη Γέφυρα ενός πλοίου και σκύψαμε στο γραφείο των χαρτών. Εκεί με το κουμπάσο, το διπαράλληλο και το μολύβι χαράξαμε πορείες πάνω στο ναυτικό χάρτη from way point to way point προσέχοντας τα αβαθή, τα ναυάγια και τους διάφορους ναυτιλιακούς κινδύνους. Και εκεί πάνω στο κίτρινο χρώμα που είναι χρωματισμένη η ξηρά, αναγνωρίσαμε τους φάρους που θα ανταμώναμε στον πλου μας. Για καλό και για κακό, ανοίξαμε τον Φαροδείκτη και τσεκάραμε το ύψος τους από την επιφάνεια της θάλασσας, το φ και λ, την φωτεινή έντασή τους σε κηρία, το είδος, τον αριθμό των αναλαμπών και τη συχνότητά τους, τη μεγίστη απόσταση που αρχίζουν να φαίνονται έτσι ώστε με το στιγμόμετρο στο χέρι και τα κιάλια στα μάτια να ξέρουμε ποιος είναι ακριβώς.

Οι φάροι φέγγουν για τους ναυτιλλόμενους και δεν είναι τυχαίο ότι το ρήμα «φέγγω» στη ντοπιολαλιά της Κρήτης είναι ταυτόσημο με το «βλέπω» δηλαδή οι φάροι «βλέπουν και βλέπονται», το ίδιο κι’ απαράλλακτο ισχύει και για τα καράβια.

Ο Φαροφύλακας πιστός βαρδιάνος αγναντεύει τον ορίζοντα εκεί που μπερδεύεται το μπλε της θάλασσας με το αχνό γαλάζιο του ουρανού και βλέπει τα πλοία να περνούν μπροστά του, το ίδιο από τη βαρδιόλα της Γέφυρας ο οπτήρας βλέπει τον φάρο και παίρνει κουράγιο ότι το λογκάντο μπάρκο όπου να’ ναι τελειώνει. Και οι δυο τους είναι μονάχοι, βλέπουν κάθε μέρα θάλασσα και ουρανό και η σιωπηλή μοναξιά τους διακόπτεται πού και πού από το κρώξιμο των γλάρων.

Ο ευπατρίδης και ρέκτης Πρόεδρος του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη κ. Πάνος Λασκαρίδης έχει δείξει το δείγμα γραφής του με το έμπρακτο ενδιαφέρον του για τη Θάλασσα και τους Ναυτικούς. Η αποκατάσταση των Φάρων του Ταινάρου, του Μαλέα και της Ντάνας του Πόρου αποτελούν μια ακόμη ψηφίδα από το μωσαϊκό των χορηγιών.

Οι διακεκριμένοι και έγκριτοι ομιλητές σκιαγράφησαν αδρά το εικαστικό έργο του Γήση Παπαγεωργίου παρέχοντας χαρακτηριστικά στοιχεία για τους φάρους.  Άξιο ενδιαφέροντος ήταν ότι ο Φάρος της Αλεξάνδρειας ήταν αντίγραφο του προϋπάρχοντος αντίστοιχου φάρου της Τύρου που ισοπεδώθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο, αυτό όμως που κέντρισε το ενδιαφέρον ήταν, ότι οι εν λόγω φάροι ήταν ιερά αφιερωμένα σε θεότητες που έφεραν στη κορυφή τους πυρσό και όχι ναυτιλιακά βοηθήματα!

Τα εικαστικά διέπονται από ένα ιδιότυπο συντακτικό. Ο καλλιτέχνης δημιουργεί ένα έργο που είναι το «αντικείμενο» ταυτόχρονα ο φιλότεχνος αποτελεί το «υποκείμενο», που παρατηρεί, κρίνει, συγκρίνει και βιώνει διάφορα συναισθήματα. Παρατηρώντας τις ζωγραφιές του Γήση Παπαγεωργίου, άθελά μας ακούμε το σφύριγμα του ανέμου να τραντάζει τα υαλοστάσια των φάρων, βρεχόμαστε από τα πίτυλα που φέρνουν τα άγρια κύματα σκάζοντας κάτω στη ρίζα του βράχου, και η ανάσα του ήλιου το μεσοκαλόκαιρο μας κατακαίει εκεί στην ερημιά του Θεού!

Οι επιθετικοί προσδιορισμοί υπάρχουν ώστε με σαφήνεια να χαρακτηρίζουν τα άτομα. Έτσι λοιπόν εδώ και χρόνια έχουν αποδοθεί στον κ. Αγησίλαο Παπαγεωργίου οι ακόλουθοι επιθετικοί προσδιορισμοί: «Αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού», «Πλοίαρχος», «Σκιτσογράφος», «Γελοιογράφος», «Ευθυμογράφος», όμως ένας και μόνο ένας του αρκεί: Το σκέτο νέτο: «Γήσης». Και ξέρετε γιατί;

Γιατί οι μεγάλοι και επιτυχημένοι ξεχωρίζουν μόνο με το μικρό τους, δεν έχουν ανάγκη επιθετικούς προσδιορισμούς! Και ο Γήσης, ο Γήσης μας δεν έχει τέτοια ανάγκη!