3 Ιουλίου 1940. Η μέρα που η Γερμανία έχασε τον πόλεμο. Βίντεο.

Γράφει ο Γιώργος Απιδιανάκης

Μετά τη συνθηκολόγηση της Γαλλίας, στις 25 Ιουνίου 1940, η υψηλή στρατηγική του Χίτλερ βρέθηκε να κρέμεται από μία κλωστή αφού είχε ήδη υπερβεί τους στόχους για τους οποίους ήταν προετοιμασμένος. Με το παράδειγμα της αστραπιαίας κατάρρευσης της Γαλλίας ευελπιστούσε στην οικειοθελή έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας από τον πόλεμο και στην ειρήνευση, αφού γνώριζε ότι η κατανίκησή της επί της ίδιας της νήσου ήταν μια απείρως πιο σύνθετη υπόθεση σε σχέση με τις νίκες που είχε επιτύχει μέχρι τότε. Διαφορετικά, η συνέχιση του πολέμου, θα απαιτούσε πρόσβαση σε πηγές τροφίμων και πετρελαίου οι οποίες ήταν διαθέσιμες μόνο στην ανατολική Ευρώπη, στη σοβιετική σφαίρα επιρροής. Έτσι, θα εξωθείτο σε μια ριψοκίνδυνη σύγκρουση με την αστείρευτη σε δυναμικό ΕΣΣΔ και μάλιστα σε δεύτερο μέτωπο, την ώρα που γνώριζε ότι ούτε η σύμμαχός του Ιταλία ήταν κατάλληλα προετοιμασμένη για να συνδράμει βέβαια και αποφασιστικά στη σύγκρουση.

Οι όροι συνθηκολόγησης με τη Γαλλία προέβλεπαν τον αφοπλισμό του Γαλλικού Στόλου αλλά υπό αβέβαιες για τη Βρετανία συνθήκες. Ο Αρχηγός του Γαλλικού Ναυτικού Νταρλάν επιχείρησε να μεταφέρει προφορικές διαβεβαιώσεις προς τους Βρετανούς αλλά φυσικά δεν ήταν σε θέση να εξασφαλίσει πρακτικά την αποτροπή της επέμβασης των Γερμανών ή των Ιταλών αν δεν λαμβάνονταν μέτρα απομάκρυνσης του Στόλου από θέσεις που θα ήταν προσβάσιμος σε αυτούς.
 
Στις 3 Ιουλίου η Βρετανία του Τσώρτσιλ, σε μια κίνηση υψηλού συμβολισμού, βομβάρδισε τελικά από θαλάσσης το ισχυρότερο τμήμα του Γαλλικού Στόλου στη βάση του στο Μερς Ελ Κεμπίρ στην Αλγερία (Operation Catapult), ώστε να αποτραπεί η χρήση του, με οποιοδήποτε τρόπο, εναντίον της Βρετανίας. 
 
Νωρίς το πρωί, η Δύναμη Η του Ναυάρχου Σόμερβιλλ κατέπλευσε στις προσβάσεις του Μερς-Ελ-Κεμπίρ όπου βρισκόταν η ισχυρή θωρηκτή Μοίρα του Γαλλικού Στόλου (Force de Raid). Ακολούθησε 6ωρη διαπραγμάτευση επί των βρετανικών όρων μεταξύ του Σόμερβιλλ και του Διοικητή της Μοίρας Ναυάρχου Ζενσούλ καθώς ο Νταρλάν δεν ήταν προσβάσιμος. Μεταξύ των όρων παρεχόταν η δυνατότητα κατάπλου του Στόλου στις ΗΠΑ, γεγονός που ο Νταρλάν, υπό συνθήκες, προέβλεπε στις διαταγές που είχε εκδώσει νωρίτερα. Την ύστατη ώρα ο Σόμερβιλλ μετέβη προσωπικά στην ξηρά για να περισώσει το αποτέλεσμα (μέχρι εκείνη τη στιγμή οι συζητήσεις γίνονταν μέσω αντιπροσώπων) αλλά χωρίς επιτυχία. Η εντολή έναρξης του βομβαρδισμού ήλθε προσωπικά από τον Τσώρτσιλ στις 17:54′.

Κύριες Δυνάμεις:

Βρετανία: Αεροπλανοφόρο HMS Ark Royal, καταδρομικό μάχης HMS Hood, θωρηκτά HMS Valiant και HMS Resolution, δύο ελαφρά καταδρομικά, 11 αντιτορπιλικά.

Γαλλία: Θωρηκτά FS Provence, Bretagne, καταδρομικά μάχης FS Strasburg, Dunkerque, πέντε αντιτορπιλικά.

Απώλειες:

Γαλλία: 1300 νεκροί, βύθιση ενός θωρηκτού, ένα καταδρομικό μάχης, ένα θωρηκτό, τρία αντιτορπιλικά και ένα μεγάλο βοηθητικό υδροπλάνων με βλάβες.

Μ. Βρετανία: Δύο νεκροί, έξι αεροσκάφη.

O Σόμερβιλλ, επηρεασμένος από εσωτερικές αντιφάσεις και συγκρούσεις, προσέγγισε πολύ συντηρητικά, από επιχειρησιακής άποψης, την επιχείρηση με αποτέλεσμα να κατακριθεί ότι δεν έλαβε τα απαραίτητα μέτρα για την πλήρη εξουδετέρωση του Γαλλικού Στόλου και κινδύνεψε να διέλθει στρατοδικείο. Συγκεκριμένα, παρά τη ναρκοθέτηση της εισόδου του λιμανιού από αεροσκάφη, το σύγχρονο καταδρομικό μάχης FS Strasbourg και δύο αντιτορπιλικά απέπλευσαν και διέφυγαν προς την Τουλόν εν μέσω του βομβαρδισμού, ενώ το αδελφό του FS Dunkerque, όπως και το παλαιό θωρηκτό FS Provence, δεν υπέστησαν μη αποκαταστάσιμες βλάβες. Αντιθέτως το θωρηκτό Bretagne ανατινάχθηκε, ανατράπηκε και βυθίστηκε με μεγάλες απώλειες σε ζωές. Δεν είναι σαφές από ποιο βρετανικό θωρηκτό προήλθαν τα μοιραία πλήγματα.

Η Βρετανία έστειλε μήνυμα σε εχθρούς και ουδετέρους ότι ήταν αποφασισμένη να πολεμήσει, μέχρι τέλους και χωρίς φραγμούς, τις δυνάμεις του κακού. Απώτερο στόχος, πέρα από την όποια φυσική ζημιά, ήταν φυσικά να παραμείνουν οι ΗΠΑ σταθερά θετικά προσκείμενες προς τον αγώνα που διεξήγαγε η Βρετανία. Το μήνυμα ελήφθη και ο Ρούζβελτ λίγο αργότερα δήλωσε στον Γάλλο πρέσβη «…θα έκανα το ίδιο…»

Όσον αφορά στη Γερμανία, ένα χρόνο αργότερα είχε βρεθεί πλέον αντιμέτωπη με ολόκληρο τον κόσμο και το τέλος ήταν προδιαγεγραμμένο, παρά τον χρόνο που μεσολάβησε μέχρι αυτό να συμβεί.

Στο βίντεο που ακολουθεί καταγράφεται ο βομβαρδισμός του Γαλλικού Στόλου. Στο 0’37’’ διακρίνεται η ανατίναξη του FS Bretagne και στο 1’15 το FS Strasburg διαφεύγει βάλλοντας εναντίον της βρετανικής δύναμης.
 
Τα θωρηκτά Provence, Bretagne ήταν όμοια με το παραγγελθέν, το 1914, ελληνικό Βασιλεύς Κωνσταντίνος Α’ το οποίο φυσικά ουδέποτε κατασκευάστηκε.
Print Friendly, PDF & Email