Πρέβεζα: Μνήμες 2ου Παγκοσμίου Πολέμου
- 29/03/2021
- 0
Γράφει ο Βασίλης Μαρκίδης
Μνημείο Αγνώστου Ναύτη, Πρέβεζα.
Το μνημείο αποτελεί φόρο τιμής στους ναύτες που έχασαν την ζωή τους στον Β παγκόσμιο πόλεμο του 1940. Το μνημείο είναι αφιερωμένο στους πεσόντες της αεροπορικής αερομαχίας της Πυροβολαρχίας Πρεβέζης κατά αεροπορικό βομβαρδισμό στις 13 Γενάρη 1941. Επίσης, σε αυτούς που χάθηκαν από το Β.Π. Πηνειός από νάρκη στις 24 Οκτωβρίου 1945. Το μνημείο βρίσκεται στο νότιο άκρο της πόλης όπου ο Αμβρακικός κόλπος ενώνεται με το Ιόνιο πέλαγος. Το μνημείο αποτελείται από μία πλάκα ύψους περίπου 4 μέτρα με τα ονόματα των ναυτών που έχασαν την ζωή τους. Στο πάνω μέρος απεικονίζει την ναυτική άγκυρα και ακριβώς πάνω από αυτή το βασιλικό στέμμα. Κάτω από αυτή την πλάκα υπάρχει ένας σταυρός και στα δεξιά υπάρχει μία άγκυρα καθώς και η εθνική σημαία. Πάνω στο μνημείο υπάρχει η εξής επιγραφή: “ΤΟΙΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΑΝΔΡΑΣΙ ΤΟΙΣ ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΤΕΛΕΥΤΗΣΑΣΙΝ ΑΙΔΙΟΥ ΔΟΞΗΣ ΜΝΗΜΕΙΟΝ”.
Ο βομβαρδισμός της Πρέβεζας.
Κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η Πρέβεζα υπέφερε τα δεινά του κατακτητή όπως όλη η Ελλάδα. Σημαντικό γεγονός της εποχής ήταν ο βομβαρδισμός της Πρέβεζας τις 28 Οκτωβρίου 1940 από σμήνος ιταλικών αεροπλάνων. Μία από τις βόμβες αυτές κατάστρεψε το Οθωμανικό Τζαμί της πόλης. Στις 13 Ιανουαρίου του 1941, η Πρέβεζα βομβαρδίστηκε από γερμανικά αεροπλάνα. Ο απολογισμός ήταν τέσσερις άνδρες του Πολεμικού Ναυτικού (1 αξιωματικός και 3 ναυτοδίοποι), μέλη της αντιαεροπορικής πυροβολαρχίας Πρέβεζας, να βρουν τραγικό θάνατο.
Το Ναρκαλιευτικό “ΠΗΝΕΙΟΣ”
Το πλοίο αυτό ναυπηγήθηκε στα ναυπηγεία Nylands της Νορβηγίας και καθελκύστηκε τον Μάρτιο του 1931, με το όνομα BUSEN 11. Ήταν μεταλλικής κατασκευής, χωρητικότητας 279 κόρων και κατασκευάστηκε ως φαλαινοθηρικό. Η πρόωσή του επιτυγχάνονταν διά ατμομηχανής ιπποδύναμης περίπου 900 ίππων. Κατά πάσα πιθανότητα (από στοιχεία αδελφών πλοίων) διέθετε έναν άξονα με προπέλα και ένα πηδάλιο. Οι διαστάσεις του ήταν: μήκος 31,55 μέτρα, πλάτος 6,48 μέτρα και βύθισμα 3,78 μέτρα. Πλήρωμα 23 άτομα. Απόσπασμα εφημερίδας “Το ελληνικόν Ναυαρχείον μετά λύπης ανακοινοί ότι το ναρκαλιευτικόν «Πηνειός» εν τη εκτελέσει διατεταγμένης υπηρεσίας εκκαθαρίσεως από ναρκών των ελληνικών θαλασσών προσκρούσαν επί νάρκης, εβυθίσθη την πρωΐαν της σήμερον (χθες) Τετάρτης 24ης Οκτωβρίου. Υπάρχουν θύματα, των οποίων τα ονόματα θα γνωσθώσιν ευθύς ως εξακριβωθώσι…“. Το ναρκοπέδιο της Πρέβεζας κάλυπτε μία θαλάσσια περιοχή 60 τετραγωνικών μιλίων και εκτείνονταν από τις βόρειες ακτές της Νήσου Λευκάδος έως την παράλλαξη της άκρας Καστροσυκιά στην Πρέβεζα. Οι νάρκες ήταν γερμανικής κατασκευής (τύπου GX, ενεργοποιούμενες διά επαφής με 330 λίβρες εκρηκτική γόμωση)1, αγκυροβολημένες και απείχαν 3 μέτρα υπό την επιφάνεια της θάλασσας. Αλιεύτηκαν συνολικά 64 νάρκες. Η αποστολή εκκαθάρισης του ναρκοπεδίου αυτού υλοποιήθηκε από στολίσκο ναρκαλιευτικών του Βασιλικού Ναυτικού, στα τέλη του Οκτώβρη του 1945 και διήρκησε έναν περίπου μήνα. Δυστυχώς το Ναρκαλιευτικό ΠΗΝΕΙΟΣ το πρωί της 24ης Οκτωβρίου, προσέκρουσε σε νάρκη – δεξιά της πρύμης του, ανατινάχθηκε και βυθίστηκε τάχιστα, παρασύροντας στον υγρό του τάφο τα είκοσι δύο από τα είκοσι τρία μέλη του πληρώματος.
Το χρονικό της απώλειας του “ΠΗΝΕΙΟΣ” Τετάρτη 24 Οκτωβρίου 1945, σύμφωνα με τα γραφέντα στα ημερολόγια των Πολεμικών Πλοίων της περιοχής: ΒΕΛΕΣΤΙΝΟ 07:30- ευρισκόμεθα εις τον ηλιευμένον δίαυλον παρακολουθόντα των αλιευόντων Ναρκαλιευτικών.
ΔΟΞΑΤΟΝ 08:30- Έναρξις Ναρκαλιείας, αλιεύωμεν πρώραθεν Δ.Ο.Ν δια του δεξιού πλωτήρος… οδηγούντες του σχηματισμού.
ΠΑΤΜΟΣ 08:50- πέρας πρώτης διαδρομής. {Νέα πορεία} Ζλ=095 09:25- πέρας δεύτερης διαδρομής. {Νέα πορεία} Ζλ=275 10:25- απεκόψαμεν 2 νάρκες εις στίγμα 243- 9,1 {νμ}
ΑΚΤΙΟΝ 10:30- πέρας τρίτης διαδρομής.
ΒΕΛΕΣΤΙΝΟ 10:30- τα Ναρκαλιευτικά απέκοψαν οκτώ (8) νάρκες τας οποίας επλησιάσαμεν τηρούμενοι πάντοτε εντός του διαύλου ασφαλείας και εις απόστασιν 200-250 μέτρων εκ των… Ναρκών, και αρχίσαμεν να βάλλωμεν κατ΄ αυτών δια του ΕΡΛΙΚΟΝ. Ταυτόχρονα έβαλεν ήδη κατά των ίδιων Ναρκών και το Ν/Α ΠΗΝΕΙΟΣ ευρισκόμενον σε απόσταση 300 μέτρων περίπου βορειότερον ημών.
ΠΑΤΜΟΣ 10:40- {το} ΛΕΡΟΣ ειδοποίησεν ότι σε στίγμα 243ο- 9,7 {νμ} ΑΚΤΙΟΝ υπάρχει νάρκη μη αποκοπήσα από ΚΑΡΤΕΡΙΑΣ. Προσπαθούμεν δ΄ επανηλημένως … να μεταβιβάσουμε το σήμα, αλλά ουδέν πλοίο μας απαντά.
ΒΕΛΕΣΤΙΝΟ 10:54- το Ν/Α ΠΗΝΕΙΟΣ προσέκρουσεν επί Νάρκης παρά τη δεξιάν ΠΜ παρειάν του και ανετινάχθει επισυμβήσις και εκρήξεως του λέβητός του. Το πλοίο εβυθίσθη εντός ελαχίστου χρονικού διαστήματος. Πάραυτα καθαιρέσαμεν την ΠΡ λέμβον μας και αποστείλαμεν αυτήν εις το μέρος του δυστυχήματος προς περισυλλογή των Ναυαγών. Το πλοίο διετάχθη να μην πλησιάσει εις τον τόπον του δυστυχήματος διότι η περιοχή ήτο εντός του επικίνδυνου Ναρκοπεδίου.
ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ 11:28- κρατήσαμεν πλησίον τόπου ναυαγίου και καθελκύσαμεν λέμβον προς διάσωσιν ναυαγών. 11:40- Ρυμούλκησις λέμβου μετά δύο νεκρών και ενός διασωθέντος (οπλονόμος ΠΗΝΕΙΟΥ) 11:50- Ανέλκυσις λέμβου μας. Ουδείς άλλος διεσώθη. Λέμβος FT 11 περισυνέλεξεν 3 νεκρούς επιπλέον.
ΧΑΛΚΗ 15:55- Παρεβάλλομεν πλησίον ΠΑΡΑΛΟΝ και ο κ.Διοικητής επέβη επί του πλοίου μας. 16:07- Άπαρσις πορείαν προς Πρέβεζαν.
