Γράφει ο Γιώργος Απιδιανάκης
Σήμερα συμπληρώνονται 104 χρόνια από την ιστορική ναυμαχία της Γιουτλάνδης. Τα γεγονότα που μεσολάβησαν, το απόγευμα αυτό της 31ης Μαΐου 1916 στη Βόρεια Θάλασσα, έχουν αναλυθεί εκτενώς ανά τις δεκαετίες και συναρπάζουν ακόμα και σήμερα. Συνοψίζονται στα εξής:
Ο Γερμανικός Στόλος των Ανοικτών Θαλασσών (Hochseeflotte) απέπλευσε το πρωινό της 31ης Μαΐου 1916, υπό τον Αντιναύαρχο Scheer. Ως προπομπός, είχαν ήδη αποπλεύσει τα καταδρομικά μάχης του Αντιναύαρχου Hipper, τα οποία θα επιχειρούσαν αρχικά να προσελκύσουν τα βρετανικά καταδρομικά μάχης του Aντιναύαρχου Beatty και στη συνέχεια να τα οδηγήσουν προς τον κύριο Γερμανικό Στόλο, ώστε να τα καταστρέψει, προτού καταφθάσει ο Μέγας Βρετανικός Στόλος (Grand Fleet) του Ναύαρχου Jellicoe. Έτσι, η Γερμανία θα αποκτούσε υπεροχή έναντι της Μ. Βρετανίας στις θάλασσες, οπότε στη συνέχεια ο Γερμανικός Στόλος θα απέκλειε την Μ. Βρετανία και θα την οδηγούσε εκτός πολέμου.Η ημέρα που θα δινόταν αυτή η αποφασιστική μάχη είχε αναχθεί, ήδη από χρόνια, στο απώτερο γερμανικό όραμα (Der Tag – Η Μέρα) από τον πατέρα του τότε Γερμανικού Ναυτικού (Kaiserliche MarineTirpitz.
Οι Γερμανοί έφθασαν κοντά στην εκπλήρωση του ονείρου τους καταστρέφοντας σύντομα τρία βρετανικά καταδρομικά μάχης. Την κρίσιμη στιγμή επενέβη ο Μέγας Βρετανικός Στόλος του Jellicoe εγκλωβίζοντας τρεις φορές τον Scheer στο περίφημο «Τ του Νέλσωνα» και τον εξανάγκασε, αντίστοιχα τρεις φορές,  σε στροφή 180ο για να σώσει τον Στόλο του.  Η κύρια ναυμαχία διήρκεσε μόλις  τρεις ώρες (16:00 μέχρι 19:00) και οδήγησε σε βρετανικές απώλειες 6.000 νεκρών και έξι βαρέων πλοίων(HMS Queen Mary, Indefatigable, Invincible, Warrior, Black Prince, Defence) με τις γερμανικές να ανέρχονται σε 2.500 νεκρούς και δύο βαρέα πλοία (SMS Lützow, Pommern).

Παρά την άτακτη γερμανική υποχώρηση, η επόμενη μέρα βρήκε την βρετανική κοινή γνώμη  συγκλονισμένη από το μέγεθος των απωλειών και την γερμανική να παραληρεί από ενθουσιασμό. Σύντομα, όμως, η αυταπάτη διαλύθηκε. Όλοι συνειδητοποίησαν ότι η Βρετανία βρέθηκε εκεί που το καθήκον πρόσταξε, πολέμησε, αποδέχθηκε τις απώλειες και ο Στόλος της ήταν έτοιμος να πολεμήσει ξανά την επόμενη κιόλας ημέρα, όπως πρόσταζε η παράδοση των αιώνων της θαλασσοκρατορίας της. Αντίθετα, το ισχυρό, αλλά επιτηδευμένα δημιουργημένο μέσα σε λίγα χρόνια γερμανικό ναυτικό, χρειάστηκε μήνες για να συνέλθει, συνειδητοποιώντας ότι… τό δέ τῆς θαλάσσης ἐπιστήμονας γενέσθαι οὐ ῥᾳδίως αὐτοῖς προσγενήσεται (Θουκυδίδης).

Για την Βρετανία, όμως, άλλα σκοτεινά ερωτήματα αναδείχθηκαν και οδήγησαν σε βαθιά περίσκεψη όπως:

Γιατί ο Νέλσωνας διηύθυνε την ναυμαχία του Trafalgar με δύο μόνο επάρσεις (Εμπλακείτε εγγύτερα με τον εχθρό, Τα πάτε περίφημα) ενώ στη Γιουτλάνδη ο Μέγας Στόλος αναγκάστηκε να εκπέμψει 16.000 σήματα μέσα σε 12 ώρες;

Γιατί οι υποτεταγμένοι διοικητές δεν πήραν πρωτοβουλίες στις κρίσιμες στιγμές ή πήραν λάθος πρωτοβουλίες, ενώ η ορθή επιλογή ήταν, θεωρητικά, ολοφάνερη;
 
YΓ: Όταν μετά από χρόνια ο Jellicoe συναντήθηκε με τον Κουντουριώτη παραδέχθηκε… «προσπάθησα να κάνω ακριβώς ότι έκανες εσύ στις 3 Δεκεμβρίου (Ναυμαχία της Έλλης)»
 
Το βίντεο που ακολουθεί παρουσιάζει τα πλοία που χάθηκαν και ταυτόχρονα το απίστευτο κόστος σε ζωές που, επίσης, χάθηκαν μέσα σε λίγα λεπτά ή και δευτερόλεπτα. 
Print Friendly, PDF & Email